Η Ορεινή
Πέλλα χαρακτηρίζεται από μια πλούσια γεωμορφολογία και είναι ξακουστή
για τα χωριά και τους οικισμούς κατασκευασμένα σύμφωνα με την
παραδοσιακή αγροτική αρχιτεκτονική. Ξεχωρίζει ο πέτρινος οικισμός του
Αγίου Αθανασίου και οι ενδιαφέροντες οικισμοί της Καρυδιάς, της Κερασιάς
& της Παναγίτσας. Ωστόσο τα περισσότερα χωριά είναι ζωντανά και χαρίζουν
στους επισκέπτες εικόνες από την αγροτική ζωή της περιοχής.
Τα
περισσότερα κτίρια στα χωριά είναι κατασκευασμένα με πέτρα & ξύλο.. Τα
σπίτια είναι μεγάλα, με εσωτερική αυλή και στέγη που φτάνει ψηλά, σε
μεγάλη απόσταση από το έδαφος, και παραδοσιακά φιλοξενούσαν πολλά μέλη
της ίδιας οικογένειας, αλλά αποτελούσαν και λειτουργικούς χώρους για μια
σειρά από τεχνικές και αγροτικές δραστηριότητες. Αυτός ο τρόπος
κατασκευής χαρίζει εξαιρετική αντοχή και, σε συνδυασμό με τις ιδιότητες
της κεραμοσκεπής, από την οποία αποτελείται η στέγη, επιτρέπει στα
σπίτια να αντέχουν το βάρος και την υγρασία του άφθονου χιονιού και της
βροχής που χαρακτηρίζουν την περιοχή. Τα επάνω πατώματα των σπιτιών
συχνά χρησιμοποιούνταν για την εκτροφή μεταξοσκωλήκων, ενώ τα επίπεδα
κάτω από τον πρώτο όροφο χρησίμευαν ως στάβλος για τα οικόσιτα ζώα. Το
κατοικήσιμο επίπεδο του σπιτιού ήταν μεικτό, αποτελούμενο από ένα
χωμάτινο επίπεδο δίπλα σε ένα ανυψωμένο ξύλινο επίπεδο όπου βρίσκονταν
τα υπνοδωμάτια και άλλοι χώροι διαβίωσης. Στο κέντρο του σπιτιού υπήρχε
εστία με τζάκι καμινάδα που αποτελούσε και το βασικό μέσο θέρμανσης τους
κρύους χειμώνες.
Τα πυκνά
δάση της περιοχής καλύπτουν έως και τις μέρες μας το 70% του εδάφους,
και πριν να αναπτυχθούν οι σύγχρονες μέθοδοι χωματουργικών εργασιών και
τα ανάλογα μηχανήματα, οι στενές λωρίδες γης της κοιλάδας του Εδεσσαίου
ποταμού μαζί με τις παραλίμνιες περιοχές προσέφεραν τον ζωτικό χώρο για
ανάπτυξη αγροτικών δραστηριοτήτων αλλά και ανέγερση κατοικιών.
Ο
Εδεσσαίος ποταμός, η λίμνη Βεγορίτιδα & ο υγρότοπος Αγρα-Βρυτών-Νησίου
έχουν διαμορφώσει με τα νερά του Καιμάκτσαλάν κατάλληλες εκτάσεις για
την καλλιέργεια φρούτων με χαρακτηριστικότερη την παραγωγή Κερασιών &
Ροδακινιών.
Το 1995, ο παραδοσιακός οικισμός
του Αγίου Αθανασίου γίνεται πανελλήνια γνωστός λόγω της λειτουργίας του
Χιονοδρομικού Κέντρου του Καϊμάκτσαλάν ενώ σε αρκετά χωριά αναπτύχθηκαν
μονάδες παραδοσιακής φιλοξενίας, τοπικών προϊόντων, εστίασης και
γαστρονομίας.
Τα χωριά της περιοχής είναι
'ζωντανά' και οι άνθρωποί τους πρόθυμοι να μιλήσουν μαζί σας. Τα
πανηγύρια οργανώνονται κύρια απο τους τοπικούς συλλόγους που προσπαθούν
με μεράκι να διατηρήσουν τις παραδόσεις του τόπου. |