> Κατάλογος Καταγεγραμμένης Ορνιθοπανίδας
Υδρόβια - Παρυδάτια
Αργυροπελεκάνος (Pelecanus crispus)
Νανοβουτηχτάρι (Tachybaptus ruficollis)
Σταχτοτσικνιάς (Ardea cinerea)
Πρασινοκέφαλη ( Anas platyrhynchos)
Μικροτσικνιάς (Ixobrychus minutus)
Νυχτοκόρακας (Νycticorax nycticorax)
Λαγγόνα ( Phalacrocorax pygmeus)
Οι υγρότοποι ( λίμνες , ποτάμια ,έλη , υγρά λιβάδια κ.λ.π.) είναι τόσο πλούσια μέρη που υπολογίζεται ότι περισσότερα από τα 2/3 των ελληνικών ειδών πουλιών μπορούν να εμφανιστούν σε αυτούς. Πιο αντιπροσωπευτικές πάντως είναι οι ομάδες των καλοβατικών, παρυδάτιων και υδρόβιών πουλιών που όλα τους, σχεδόν, τα είδη ζουν συνεχώς κοντά στο νερό. Το πόσο "δεμένες" είναι αυτές οι ομάδες με τους υγροβιότοπους φαίνεται αμέσως από τα ανατομικά τους χαρακτηριστικά και ιδιαίτερα τα πόδια και τα ράμφη που θυμίζουν γνωστά εξαρτήματα ψαράδων. Το "ράμφος-καμάκι" και τα "πόδια-κουπιά" είναι τα πιο ενδεικτικά.
Στην Ελλάδα, η ποικιλία των ειδών είναι μεγάλη : μεταξύ άλλων, εμφανίζονται τακτικά 9 διαφορετικά είδη ερωδιών , 2 είδη πελαργών , 20 περίπου είδη πάπιας και 40 περίπου είδη παρυδάτιων. Τα καλοβατικά ( ερωδιοί, πελαργοί, γερανοί, φλαμίγκος ) είναι λυγερόκορμα, μεγαλόσωμα είδη πουλιών με μακριά, λεπτά πόδια και λαιμούς κινούνται "με χάρη" στα ρηχά νερά. Τα περισσότερα παρυδάτια (χαραδριοί , μπεκατσίνια , σκαλίδρες , τρύγγες ) είναι πιο μικρόσωμα. Τσαλαβουτούν με άνεση στα ρηχά νερά . Τα παράδοξα ράμφη τους μοιάζουν με παραλλαγές χειρουργικών εργαλείων με τα οποία καταφέρνει το καθένα να προσεγγίσει διαφορετικό είδος τροφής μέσα στη λάσπη και το ρηχό νερό. Τα υδρόβια (πάπιες, χήνες, νερόκοτές, φαλαρίδες, πελεκάνοι, κορμοράνοι) συνήθως προτιμούν να κολυμπούν αφού τα πόδια τους μοιάζουν με ιδανικά κουπιά. Εδώ θα γίνει μία συνοπτική περιγραφή κάποιων υδροβίων που συναντάμε στον Υγρότοπο Άγρα – Βρυττών – Νησίου .
Αρπακτικά
Ασπροπάρης ( Neophron percnopterus )
Φιδαετός ( Circaetus gallicus )
Βραχοκιρκίνεζο (Falco tinnunculus)
Καλαμόκιρκος (Circus aeruginosus)
Τα αρπακτικά πουλιά είχαν πάντα ξεχωριστή θέση στην παγκόσμια και Ελληνική μυθολογία και παράδοση . Οι θεοί των αρχαίων Ελλήνων τα προστάτευαν , γιατί ήταν γείτονες και σύντροφοι τους ( ο αετός του Δία , η κουκουβάγια της Αθηνάς , το γεράκι του Ερμή ) και τιμωρούσαν σκληρά όποιους τα ενοχλούσαν .Στην νεότερη παράδοση τα αρπακτικά πουλιά παρουσιάζονται στα δημοτικά τραγούδια , αφού συγκεντρώνουν όλες εκείνες τις ιδιότητες – δύναμη , ταχύτητα , θάρρος , ομορφιά – που ο ελληνικός λαός θεωρεί και δικές του ιδιότητες . Τα αρπακτικά πουλιά εμφανίστηκαν στην γη πριν από 60 εκατομμύρια χρόνια . Ζουν σχεδόν παντού εκτός από την Ανταρκτική .Συναντώνται σε μεγάλη ποικιλία οικοσυστημάτων από έρημα μέρη μέχρι και δάση αν και τα περισσότερα βρίσκονται σε ανοικτές περιοχές όπου μπορούν να κυνηγήσουν της λεία τους πιο εύκολα. O όρος αρπακτικά, σύμφωνα με την παλαιότερη συστηματική κατάταξη των πτηνών, αναφέρεται σε εκείνα τα πουλιά που ανήκουν σε υποομάδα της οικογένειας των Τροπιδοτών (Τρόπιδα: κοκκάλινη πλάκα στο στέρνο των πουλιών), έχουν ράμφος δυνατό και γαμψό, που περιβάλλεται στη βάση του από δερμάτινη πτυχή ( κήρωμα ), γαμψά νύχια , δυνατή όραση , χαρακτηριστικά που τους βοηθούν να κυνηγούν και να αρπάζουν την τροφή τους που περιλαμβάνει σάρκες. Επειδή όμως ο όρος αυτός έδινε για τα αρπακτικά την εικόνα φονιά, έχει πάψει πια να χρησιμοποιείται. Σύγχρονοι παρατηρητές πτηνών , όταν αναφέρονται στη συγκεκριμένη αυτή ομάδα , αποκαλούν τα πουλιά που την αποτελούν εξυγιαντές πληθυσμών ή απλά μια μορφή ζωής που ελέγχει άλλες και ελέγχεται και αυτή μέσα στον κύκλο της ζωής . Σαν ελεγκτές τα αρπακτικά είναι πολύ λιγότερα από τα είδη που ελέγχουν, αναπαράγονται πιο αργά, έτσι αντικαθίστανται πολύ πιο δύσκολα αν εκλείψουν. Για παράδειγμα σε μία έκταση 100.000 στρεμμάτων γεννιούνται κάθε χρόνο 3.000- 8.000 λαγοί και μόνο 1-2 Χρυσαετοί , οι οποίοι περιλαμβάνουν στο διαιτολόγιο τους μόνο 20% λαγούς . Είναι φανερό , λοιπόν, πως ο πληθυσμός των λαγών δεν κινδυνεύει , αλλά εξυγιαίνεται με το θάνατο των άρρωστων ατόμων . Αν όμως σκοτωθεί ένα αρπακτικό , τα είδη που ελέγχει μένουν χωρίς ελεγκτή. Αρρώστιες από αυτά τα άτομα εξαπλώνονται , οι τροφή δεν φτάνει, το περιβάλλον υποβαθμίζεται στην αδυναμία του να θρέψει μεγάλους πληθυσμούς και το είδος απειλείται σταδιακά . Εδώ θα γίνει μία συνοπτική περιγραφή κάποιων αρπακτικών που συναντάμε στον Υγρότοπο Άγρα – Βρυττών – Νησίου .
Στοιχεία της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας - Ερευνα/Καταγραφή Η.Συμεωνίδης (2004)
